Ortodonti Nedir?

Dişlerinin görüntüsünden memnun olmayan, bununla birlikte kapanış ve çiğneme zorluğu çeken kişilerde, ortodontik tedavi yapılabilir. Ortodontik tedavi, dişlerin ve diş etlerinin sağlıklı olduğu her durumda, her yaşta yapılabilir. Dişler sadece sabit tellerle değil, takıp çıkartılabilir şeffaf plaklarla da yapılabilir.

Ortodontik tedaviler genelde 12-24 ay arası sürerler. Bu süre, hekimin deneyimine, yapılan tedavi planına, uygulanan sisteme, kullanılan malzemeye ve en önemlisi hasta kooperasyonuna göre değişir.

Diş teli, dişlerin üzerine yapıştırılan braketlerin ve içerisinden geçen ark tellerinin genel adıdır. Ortodontik tedavinin tamamına genellikle diş teli tedavisi denir. Günümüzde, şeffaf plak denen, takıp çıkarılabilir aygıtlarla da tedavi yapılmaktadır.

Diş teli takmak istemeyenler için, şeffaf plak denen bir yöntem vardır. Bu sistemde dişlerin üzerinde braketler yoktur, takıp çıkartılabilir şeffaf bir plak vardır. Bu plakları hastamız haftada 1 defa kendisi değiştirir.

Diş teli tedavisi sırasında, genelde 4-6 haftada bir kontroller yapılır. Şeffaf plaklarda bu kontrol aralıkları daha uzundur.

Aşırı çapraşıklık durumlarında diş çekebiliriz. Çekilen dişlerin yerleri, yamuk dişlerin o bölgeye gitmesi ile kapatılır, tedavi sonunda boşluk kalmaz. Çekim gerektiren tedavileri, diş çekmeden yapmakta kullanılan sihirli bir formül maalesef yoktur.

Çenelerin birbirlerine ya da kafa kaidesine göre yanlış yerde bulunduğu durumlarda cerrahi müdahale ile tedavi sağlanır. Bunun için önce ortodontik bir hazırlık, ardından ameliyat yapılır. Toplam tedavi normal bir ortodontik tedavi kadar sürmektedir.

Ortodontik tedavinin ilk günlerinde hafif bir ağrı hissedilebilir. Çoğu zaman hiç ağrı olmamaktadır. Bu rahatsızlık birkaç gün içerisinde geçer. Sabit tellerin kullanıldığı durumlarda da, yine ilk birkaç gün yanak içlerinde ufak tefek yaralar çıkabilse de, alışma sürecinden sonra kaybolurlar. Şeffaf plaklarda yanaklarda bir sıkıntı görülmez.

Dişler düzeldikten sonra, tekrar bozulma olmaması için sabit ve hareketli koruyucular yapılır. Sabit koruyucular, kesici dişlerin iç yüzeylerine yapıştırılan ince tellerdir. Bunlar temiz bakıldıkları sürece uzun süre ağızda kalabilir. Hareketli koruyucular ise şeffaf plak şeklinde, essix plağı olarak adlandırdığımız plaklardır. Bunları da genellikle geceleri takarız.

Ortodontik tedavi görsün ya da görmesin, dişler ömür boyu hareket ederler. Bunu engellemek için sabit ve hareketli koruyucular dikkatli biçimde kullanılmalı ve ortodonti uzmanının belirttiği şekilde düzenli olarak kontrole gelmesi gereklidir.

Diş telleri varken, normal fırçalamayla birlikte, çubuk şeklindeki ara yüz fırçaları ve tellerin arasında geçebilen özel diş ipleri kullanılmalıdır. Aktif tedavi sürecinde ortodonti uzmanı gerekli kontrolleri zaten yapacaktır. Teller ve şeffaf plaklar çıktıktan sonra senede bir defa genel kontrol için ortodontist ya da diş hekimine gidilmelidir.

Bu tedavi her yaşta kişiye uygulanabilir. Süt dişlerin olduğu 7-8 yaşlarından, dişlerin ve dişleri taşıyan kemik dokunun sağlıklı olduğu 60-70 yaşındaki bireylere dahi tedavi yapılabilir.

Şeffaf plak tedavisinde tüm süreç dijital olarak işlemektedir. Diş şekilleri, 3 boyutlu tarayıcılar kullanılarak bilgisayar ortamına alınır. Bu görüntüler ve ağız içi fotoğraflar yardımıyla tedavi planı bilgisayar ortamında oluşturulur. Bu sayede tedavi başlamadan sonuç görülebilir. Üretim onayının ardından şeffaf plaklar gelir.

Şeffaf plakların mümkün olduğu kadar uzun süre kullanılması istenir. Genellikle günde 20 saat takılması yeterli gelmektedir. Bu da, yemekler hariç takılmaları anlamına gelir. Plaklar yemeklerde çıkartılır ve sabunlu suyla yıkanarak özel kutusuna konur. Yemeklerden sonra mutlaka dişler fırçalandıktan sonra şeffaf plaklar takılmalıdır, aksi takdirde ağız kokusu, dişlerde renklenme ve uzun vadede de diş çürükleri görülebilir.

Ortodontik tedaviler genel olarak 12-24 ay arası sürerler. Şeffaf plak teknolojisi, bazı durumlarda sabit tellere göre daha avantajlı olduğu için, bu sürenin daha kısa olması sıklıkla görülen bir durumdur. Tedavi süresini etkileyen en önemli etken, ortodonti uzmanı tarafından yapılan tedavi planının etkinliğidir. Sanılanın aksine şeffaf plak tedavilerinde tedaviler bilgisayar tarafından planlanmaz, planlama yapmak klinik deneyim ve bilgi gerektirir. Bu açıdan her doktorun yaptığı tedavi birbirinden farklı olacaktır.

Şeffaf plak tedavisinde, tedavi planı ortodonti uzmanı tarafından yapılır ve plak firması tarafından üretilir. Planlama aşamasında her hekimin hedefi ve gidiş yolu farklı olabildiği gibi, her firmanın da iş akışı, planlama araçları ve üretim teknolojileri de birbirinden farklıdır. Bu anlamda dışarıdan çok benzer görülen tedaviler, aslında hem planlama, hem üretim anlamında çok farklı olabilmektedir. Tedavi görmek isteyen kişilerin dikkate alması gereken en önemli husus, ortodonti uzmanının eğitimi ve deneyimidir.

Şeffaf plak tedavisinden sonra dişlerin tekrar bozulmaması için, dişlerin içe bakan yüzeyine, dışarıdan görünmeyecek şekilde sabit koruyucular yapıştırılır. Kliniğimizde buna ilave olarak, şeffaf plağa benzeyen hareketli koruyucular da kullanılmaktadır. Bu koruyucu önlemlere dikkat edilirse dişlerimizi ömür boyu, tekrar bozulmadan kullanabiliriz.